Gemeenschappelijk statement naar aanleiding van het WK Voetbal 2022
Laat mensenrechten niet buitenspel zetten
Op 20 november breekt de Rode Duivels-gekte weer los met de start van het WK voetbal. Het voetbalfeest zal ongetwijfeld weer zorgen voor een aantal mooie momenten van samenhorigheid, sportieve hoogtepunten en misschien wel historische prestaties.
Bij de start van dit internationaal sportevent willen de adviescommissie Derdewereldhuis Opwijk en voetbalclub Eendracht Mazenzele Opwijk de gelegenheid te baat nemen om ook de situatie achter de schermen te belichten. Niet met het vingertje, maar wel om dit event als hefboom te gebruiken om de situatie van velen te verbeteren.
Rode kaart voor arbeidsrechten
Om die andere kant van de medaille te duiden moeten we terug naar 2010. Op dat moment wees de FIFA het wereldkampioenschap van 2022 toe aan Qatar. De kleine maar steenrijke golfstaat – zo zal later blijken – dankt die prestigieuze toewijzing vooral aan het vele geld dat bij enkele toppers binnen de FIFA bleef plakken. Wenkbrauwengefrons alom, maar desondanks bleef de toewijzing een feit.
Om het WK te kunnen organiseren moet Qatar in relatief korte tijd heel wat sport- en hotelinfrastructuur bouwen. Een opdracht die onmogelijk kan gebeuren door de golfstaat alleen. Massa’s gastarbeiders uit India, Pakistan, Nepal, Sri Lanka en Bangladesh worden aangetrokken. Velen zien het als kans om hun geluk te beproeven en hun familie een toekomst te geven. Maar Qatar had ook in het verleden al geen al te beste reputatie op het vlak van arbeids- en mensenrechten. En al snel blijkt uit de eerste rapporten die in 2013 naar buiten komen dat de werkomstandigheden ronduit abominabel zijn. Het in Qatar gangbare Kafala-systeem, een sponsorsysteem dat de arbeidsmigranten wettelijk bindt aan wie hen in dienst neemt, vormt een groot deel van het probleem. Dat verhindert werknemers immers om van job te veranderen of het land te verlaten zonder toestemming van hun werkgever. De vele duizenden arbeiders zaten vast en hadden weinig tot geen rechten. Moderne slavernij dus.
Verdediging voert de pressing
Nationale en internationale vakbonden en ngo’s, mensenrechtenorganisaties en de FIFA hebben de voorbije jaren hard gelobbyd en gestreden om de schendingen aan te kaarten. Met succes: in 2020 (!) engageert Qatar zich om de wetgeving te verbeteren. Het kafala-systeem gaat op de schop, minimumlonen voor arbeidsmigranten worden ingevoerd, comités van werknemers worden schoorvoetend toegelaten en arbeidsrechtbanken opgericht. Het systeem is niet perfect, maar de arbeidswetten zijn er nu. Een verbetering voor zowel de arbeiders van de WK-infrastructuur als het huispersoneel en alle andere arbeidsmigranten actief in moeilijke omstandigheden.
Ondertussen is de prijs hoog. De krant The Guardian stelt dat tijdens de opbouw meer dan 6.750 arbeidsmigranten overleden op de werven van het WK. De vele dagen onophoudelijk en hard werken in een verzengende hitte, ondanks een werkverbod voor de heetste uren van de dag, eisten een zware tol.
Verschillende grote, traditionele sponsors haakten af. Ze maken daarmee een belangrijk statement. Ook de Vlaamse regering heeft besloten geen officiële afgevaardigden te sturen naar het WK. Met deze tekst willen ook de Adviescommissie Derdewereldhuis Opwijk en EMO hun bijdrage leveren, hoe klein ook.
Tom Bosman, voorzitter van de adviescommissie Derdewereldhuis: “We geven hiermee een duidelijk signaal dat we de mensenrechten waar dan ook hoog in het vaandel dragen. Met dit initiatief ondersteunen we de vele protesten en initiatieven om de werkomstandigheden te verbeteren en mensenrechten te respecteren. Dat alle ogen nu gericht zijn op Qatar helpt om druk te zetten. Laat ons daar naast het supporteren en het feest dat het WK moet zijn ook even bij stilstaan.”
Mario Matthys, voorzitter van Eendracht Mazenzele Opwijk: “Respect is het fundamentele principe waarop onze club gebouwd is; respect binnen de club maar ook met aandacht voor respect waar ook ter wereld. Als lokale club zijn we gepassioneerd door voetbal maar tegelijkertijd willen we tevens onze maatschappelijke verantwoordelijkheid opnemen. We kunnen deze boodschap brengen aan onze vele (jeugd)spelers en -speelsters en hun ouders en vinden het dan ook onze rol om die taak op te nemen. Op die manier kunnen we mee sensibiliseren en het sportieve aspect koppelen aan het maatschappelijke.”
Het WK moet vooral een sportfestijn zijn, niet alleen voor de mensen voor, maar ook voor iedereen achter de schermen. De grote uitdaging is de verdere uitvoering en het afdwingen van de mensenrechten, ook en vooral wanneer na het WK de ogen van de wereld niet langer gericht zijn op Qatar. Daar willen we mee voor oproepen.
Deze tekst is een gemeenschappelijk initiatief van de Adviescommissie Derdewereldhuis Opwijk en voetbalclub Eendracht Mazenzele Opwijk,
Tom Bosman Mario Matthys
Voorzitter Adviescommissie Voorzitter Eendracht Mazenzele Opwijk
Derderwereldhuis Opwijk
Adviescommissie Derdewereldhuis Opwijk
De gemeentelijke adviescommissie Derdewereldhuis is een adviesraad die sinds 26 april 2007 erkend is in Opwijk. De raad adviseert en ondersteunt de gemeente in haar beleid, sensibiliseert de burgers en coördineert en stimuleert activiteiten over de Noord-Zuidverhoudingen, ontwikkelingssamenwerking en verhoudingen met andere kansarme gebieden.
Het Derdewereldhuis mobiliseert ook rond de millenniumdoelstellingen (Millennium Development Goals) van de Verenigde Naties en is de gemeentelijke trekkersgroep voor de erkenning als Fair Trade Gemeente. Die titel geeft aan dat een gemeente én haar inwoners eerlijke handel een warm hart toedragen én er ook effectief werk van maken. Opwijk heeft het label sinds 2012.
De werking van het Derdewereldhuis is gericht op: info en expertise bundelen, sensibiliseren en bewustmaken en concrete actie.
Eendracht Mazenzele Opwijk (EMO)
EMO is een club voor iedereen, waar respect en engagement centraal staan. De club heeft vandaag 40 actieve teams (jeugd, mannen, vrouwen en G-sport) en meer dan 600 aangesloten leden. Ze is daarmee één van de grootste clubs in de regio.www.eendrachtmazenzeleopwijk.be
